معماری غار خربس
معماری غار خربس یکی از جاذبه های گردشگری جزیره قشم و مناظر دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. غار خربس ۱۵ کیلومتری از شهر قشم فاصله دارد و نوع معماری غار خربس معماری صخره ای است که در ارتفاعات دهکده خربس دیده می شود. به گفته محققان این مکان عبادتگاه پیروان میترایسم و آناهیتا(الهه آب) بود. چندین سازه تاریخی در پیرامون غار خربس و گذرگاه های زیرزمینی برای به جا آوردن مراسم مذهبی دیده شده است. معماری غار خربس به دوره ساسانی و پارتیان باز می گردد. برخی کارشناسان می گویند که غارها به طور طبیعی ۲۸۰۰ سال پیش به سبب پسرفت سطح آب شکل گرفتند. غار خربس دارای ۴ دهانه غار به هم پیوسته در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ متری است.
.
معماری غار های ایران
طویل ترین غار رودخانه ای و غار نمکی در ایران وجود دارد. تاریک، مرطوب و بی سر و صدا غارها از عجایب طبیعی رازآلود زیرزمینی هستند. بیش از ۳۰۰ غار در ایران با سازه های متفاوت وجود دارد. «غار علی صدر» با قیمت ۷۰ میلیون سال طویل ترین غار رودخانه ای در جهان است. این غار در قلب کوههای زاگرس در دهکده ای در استان همدان قرار دارد. معماری «غار علی صدر» با سقف بلند واتاقهای وسیع سبب عبور قایق درون غار شده است. مناظر جذاب و فریبنده ای از ستون های آهکی و گلفشنگ ها وجود دارد. داخل غار در تابستان بسیار خنک و در زمستان بسیار گرم است. تصاویر نقاشی از حیوانات و صحنه های شکار بر روی دیوار نشانی از زندگی بشر نخستین در دوران پیش از تاریخ است. طویل ترین غار نمکی در جزیره قشم، خلیج فارس است. قشم دارای جاذبه های طبیعی فریبنده ای است .
معماری غار کرفتو
غار کرفتو واقع در ۶۷ کیلومتری شمال شهر دیواندره در استان کردستان است. معماری غار کرفتو متشکل از اتاق هایی به طور مصنوعی از صخره کنده شده از جنس آهک است که قدمت آن به دوره چهارم یا سوم قبل از میلاد بر می گردد. دسترسی به اتاق های صخره ای دستکند توسط ورودی مشترکی در ضلع جنوبی، ۲۰ تا ۲۵ متر بالاتر از سطح زمین است. بر سردر ورودی معماری غار کرفتو سنگ نوشتی یونانی قرار دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده‌است. طول معماری غار کرفتو ۷۵۰ متر است و مدتی به صورت موقت مورد سکونت و استقرار سلوکیان جانشینان پس از اسکندر مقدونی قرار گرفته که پس از فتوحات مهرداد دوم اشکانی به سمت غرب ایران حرکت کرده‌اند.
