معماری دفاعی چیست؟
در معماری دفاعی ، معماری تنها هنر نیست؛ بلکه قدرت، کنترل و نظم اجتماعی است. تاریخ سازه های دفاعی به عنوان بخشی از تجارب اروپاییان از شهرسازی است زیرا اروپایی ها در شهری زندگی کردند که با دیوارهایی محاصره شده که از آن ها دفاع کرده و شهر را تحت کنترل آن ها در آورده است. دو نوع سازه ی دفاعی که به سبب مقیاس، دوام و تلاشی که برای ساخت آن ها صرف می شد این سبک نامیده می شد قلعه ها و برج و باروهای دفاعی است. برج ها بخش مهمی از معماری دفاعی شهر است، زیرا ارتفاع بلند برج امکان دیدبانی و دفاع را برای مدافعان در هنگام حمله فراهم کرده است. برج ها، دفاعی یا منفرد هستند و یا بخش مکملی از یک قلعه. اوایل قرن شانزدهم، قلعه ها توسط توپخانه ها جایگزین شدند که شیوه ای در ایجاد استحکامات دفاعی به وجود آوردند.
معماری دفاعی ایرانی
دژ یا قلعه سازی در معماری دفاعی در ایران قید شده است و در کتاب «معماری ایران در دوره اسلامی» آمده است: «یکی از هدف های معماری همواره اندیشه یافتن راه های گوناگون دفاع در برابر مهاجمان و دشمنان بوده است قلاع و دژها که نمونه ای از ایجاد این گونه بناهاست در ایران سابقه ای بس طولانی دارد، تهاجمات قبیله ای، جنگ های فرقه ای و جنگ های داخلی در ایران باعث گردید که معماری دژها شکل ویژه ای یابد و احداث آن بر روی کوه ها و صخره های صعب العبور و دشت ها توسعه یابد، معماری قلاع در دوره اسلامی توسعه یافت و هنر قلعه سازی گرچه با مشکلات بسیاری همراه بود به تدریج به سوی تکامل پیش رفت.». (اصطلاحات و تشبیهات معماری در قرآن کریم، نویسنده حسن بلخاری قمی)
نمونه های معماری دفاعی
ارگ کرمان.
قلعه خرم آباد.
ارگ شیراز.
قلعه دفاعی اسپانیا «مدیا دل کامپو» در قرن نوزدهم.
برج پله قصر قصر اسقف در سالزبری.
ساختمان قلعه «بالمورال» در اسکاتلند.
