معماری سنتی چیست ؟
معماری سنتی سبک هایی را به حساب می‌شمارد که در یک منطقه یا محله محبوبیت دارند. ویژگی های معماری سنتی که توسط معماران و سازندگان مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارت است از تعهد به حفظ پیوند با سبک های پیشین معماری ساختمان، استفاده مجدد از مصالح یا طراحی خانه‌ها و ساختمان هایی که با طرح ساختمان‌ها در منطقه سازگار و یکپارچه است. این امر سبب شده تا حس یکپارچگی و پیوستگی با گذشته برقرار شود و حس ظاهر سنتی حفظ و حس وحدت برای ساکنان محله فراهم شود. در این سبک، توجه بیشتر درباره‌ی مصالح کاربردی در ساختمان و چگونگی عملکرد آن هاست. سبک سنتی روشی است که زمان گذشته را دربر گرفته و به سوی جلو پیش می‌رود.
ویژگی های معماری سنتی ایران
معماری بومی و سنتی ایرانی برای سازگاری یافتن با شرایط اقلیمی متفاوت است و نوآوری و خلاقیت های فراوانی را به کار گرفته است. قنات‌ها، بادگیرها، یخچال‌ها و مخازن های زیرزمینی آب نمونه هایی از معماری پایدار سنتی ایرانی است. از جمله ویژگی های بنیادی معماری ایرانی عبارت است از: برونگرایی، تناسبات همگن، انسان شناسی، تقارن و عدم تقارن، مینیمالیسم. همچنین نور طبیعی به عنوان عامل کلیدی در درک بصری در جهان معماری سنتی ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. مفاهیمی نظیر سلسله مراتب، مرکزیت، تعادل و وحدت از جنبه‌های کاربردی معماری با نور است و نور استعاره‌ای از آسمان، خورشید، بهشت و حقیقت در این سبک است. در مناطق مرکزی ایران با اقلیم گرم، استخرها و فواره‌ها سبب خنک نگاه داشتن هوا شده است و آب نه‌تنها سبب بازتاب نور شده بلکه به عنوان عنصر تزئینی است که بر روی محورهای بصری تاکید دارد.
تعریف معماری سنتی خانه
تاریخ معماری ایران ارتباط مثبتی بین محیط زیست و ساختمان های سنتی را به اثبات رسانده است،خانه‌هایی که با توجه به شرایط اقلیمی و بافت های فرهنگی اجتماعی شکل گرفته‌اند. خانه های معماری سنتی با حیاط مرکزی در مناطق گرم و خشک ایران یکی از نماینده های موفق اقلیمی معماری است که پاسخی به چالش‌های محیط زیستی اند. چنین خانه هایی از انرژی های باد و خورشید تجدیدپذیر برای گرمایش و سرمایش منفعل استفاده کردند تا آسایش حرارتی برای ساکنان فراهم آورند. خانه هایی با حیاط مرکزی سنتی دارای اصول طراحی هستند نظیر قرارگیری در بافت متراکم شهری، فرم های نامنظم، جهت‌گیری بهینه‌ی اقلیمی، بام‌های گنبدی شکل، مصالح با ظرفیت حرارتی بالا، حیاط های مرکزی به عنوان اصلاح کننده های خرد اقلیم و بادگیرها که سامانه های خنک کننده‌ی طبیعی اند. ویژگی های خانه های سنتی ایرانی عبارت است از:هشتی، فضای ورودی که فرد از خیابان به سمت فضای بسته‌ی سنتی به نام هشتی وارد می‌شود که سپس از طریق دالان ورودی به حیاط مرکزی راه می‌یابد,استخر مرکزی، فضایی که با درختان انجیر، انار و انگور احاطه شده است,تقسیم بندی فضایی بیرونی و اندرونی,جهت‌گیری به سمت کعبه.
طراحی معماری سنتی گیلان
گیلان در منطقه‌ی شمال ایران با رطوبت بالا و گرما در تابستان است چنین شرایط اقلیمی در شکل دادن معماری سنتی گیلان نقش داشته است. از ویژگی های معماری روستایی بومی گیلان عبارت است از:ساختار فضایی ساختمان: معماری بومی گیلان مبتنی بر خطوط راست گوشه‌ی مربع در امتداد شرق و غرب و عمود بر باد شکل گرفته است. چنین فرمی نمونه‌ای از معماری برونگراست که ویژگی‌های بصری و فیزیکی آن در ارتباط مستقیم با فضای بیرونی ساختمان است,بام شیب‌دار برای جلوگیری از نفوذ باران و باد. همچنین برای جلوگیری از نفوذ باران به طبقه‌ی زیرزمین، خانه‌ها بالاتر از سطح زمین ساخته شده‌اند,مصالح ساختمانی، ساقه گیاه برنج که بر روی بام تعبیه می‌شود. سازه‌ی ساختمان از چوب و بدن با آجر، گل و یا سنگ پوشده شده است. تمامی مصالح کاربردی از لحاظ مصرف انرژی بهینه و کم هزینه‌اند.
نقش عناصر معماری سنتی جهان
معماری سنتی در جهان مبتنی بر نیازهای محلی، مصالح بومی و سنت های محلی شکل می‌گیرد.
معماری بومی بر اساس گذر زمان تکامل می‌یابد.
بافت محیطی، فرهنگی، فنآوری و تاریخی در معماری بومی نقش حیاتی دارد,ساختمان‌های سنتی در برگیرنده‌ی ویژگی‌های هوشمند طراحی هستند که در خلال فرایند تاریخی و تطبیق آن با شرایط اقلیمی و عملکردهای اجتماعی شکل گرفته است,تکنیک ساخت و ساز این سبک بر اساس خلاقیت و دسترسی به مصالح ساختمان شکل گرفته است,این سبک در جهان عموما از دیوارهای گلی با اندود گچ و سازه هایی از بامبو و چوب ساخته شده است.
روش های معماری سنتی یا بومی
جمع آوری داده‌ها در رابطه با شرایط اقلیمی محلی جمع آوری داده مربوط به روش های ساخت و ساز و مصالح ساختمانی سنتی,تجزیه و تحلیل در رابطه‌ی ویژگی های طراحی سنتی ساختمان,ایجاد و شبیه سازی مدل اجرایی از ساختمان با استفاده از داده های شرایط اقلیمی و سنتی,استفاده از مدل های دیجیتالی برای ارزیابی عملکرد ساختمان های بومی،سنتی و پیش بینی پیامدهای و گزینه های جایگزین,ساخت اجزای اصلی ساختمان نظیر دیوارها، درب‌ها، پنجره‌ها، بام‌ها و غیره بایستی مبتنی بر داده های کارشناسی محلی باشد و مصالح بومی و تناسبات سازه‌ای بایستی بر اساس اطلاعات جمع آوری شده مبتنی بر معماری سنتی شکل گرفته باشد.جمع آوری داده در رابطه با الگو های سنتی مسکن و انواع ساختمان‌ها با هدف سازگاری با شرایط اقلیمی.
نگرشی بر معماری سنتی روستا
عواملی نظیر مشخصات سایت، بافت روستا، جهت‌گیری، طراحی معماری ساختمان.
و انتخاب مصالح از اهمیت خاصی در معماری سنتی روستا برخوردار است.
در معماری سنتی آسایش حرارتی و مصرف بهینه‌ی انرژی.
با توجه به کاربرد مصالح و روش ساخت سنتی بسیار با اهمیت است.
تکنیک های سنتی در معماری روستا کم هزینه است.
بافت روستاها ارگانیک است در نتیجه طرح معماری نامنظم شکل گرفته و برای حیاط مرکزی در خانه‌های سنتی روستایی.
فرم منظم هندسی بایستی در ابتدا مد نظر باشد و سپس چیدمان اتاق ها و سیرکولاسیون.
پیرامون حیاط مرکزی در نظر گرفته شود.
نمای ساختمان سنتی مانعی در برابر شرایط ناخوشایند اقلیمی است.
