معمارى قدسى چيست ؟
معماری قدسی ( که به معماری مذهبی شناخته شده است ) به طراحی و ساخت مکان‌هایی و یا فضاهای بین المللی مقدسی برای به عبادت پرداختن گفته شده است همانند کلیساها، مساجد، معابد و کنیسه‌ها. از قرن بیستم به بعد، اساسا رویکردهای جدیدی نسبت به معماری قدسی رخ داد. بسیاری از ساختمان‌های مذهبی بر اساس اصول قدیمی شکل گرفته‌اند اما ظهور فنآوری‌های نوین ساختمان‌سازی, معماری و طراحان مدرنیست، ساخت و ساز کلیساها، معابد و سایر عبادتگاه‌ها را به نحوی تعییر داد که پیش از این هرگز دیده نشده بود. طرح مایه‌های معمارانه با موضوع الهیات یا چارچوب‌های مذهبی تطبیق نداشته و هندسه ها و تزییات بیگانه همگی سبب شد بین طراحی فضای قدسی و سنت قطع رابطه ایجاد شود. به طور مثال چنین رویکردهای بیگانه‌ای در کنیسه‌ی «بث شُلوم» اثر فرانک لوید رایت پنج سال پس از ساخت کلیسای «رونشان» لوکوربوزیه دیده شده است.
اصل معمارى قدسى در اسلام
در اسلام، مسجد برای خدمت به نقش معتبر تهیه سرپناه و پناهگاه برای جامعه مسلمانان است به نحوی که مؤمنان نیازمند جایگاهی برای گردهم آمدن پنج بار در روز و هر جمعه به صورت هفتگی دارند. عناصر اصلی معماری قدسی مسجد عبارت است از قوس، گنبد و ستون‌ها، خوشنویسی و الگوهای هندسی تزئینی که برای خلق حس صلح، برادری و تفکر است. معماری مساجد معمولا به دو حوزه تقسیم شده است : فضای پذیرش برای مردان و حرم یا فضای خصوصی برای زنان و کودکان. عموما، فضاهای حرم پشت گذرگاهی طاقدار یا پشت فضاهای پذیرش مردان در انتهای حیاط خلوت قرار گرفته است. در ایران از دوره‌ی پارتیان و ساسانیان ، معماری اسلامی مساجد در قرن نهم با کاربرد ایوان سازگار شد، فضای پذیرش عمیق و طاقداری که مردم در زیر سایه بام آن نشسته تا از هوای محیط باز استفاده کنند. به دلیل شدت شرایط آب و هوایی در تابستان و زمستان، مساجد ایرانی دو ایوان داشتند، یکی رو به شمال و دیگری رو به جنوب. در مساجد بزرگ ایرانی چهار ایوان در قرن نهم معمول شد که تا به امروز در مساجد ایرانی، سوریه ، شمال آفریقا و اسپانیا دیده شده است.
وحدت و كثرت معمارى قدسى
معماری قدسی ترویج دهنده‌ی وحدت در کثرت است
که در واقع به معنای وحدت پیام و هدف، تنوع سبک‌ها، روش‌ها و راه‌حل‌هاست
و چنین هویت و دستور زبانی در معماری قدسی به صورت ابزاری برای تحقق دغدغه های جوامع انسانی تبدیل شده است. همچنین معماری قدسی اسلامی گستره‌ای از طبیعت است که از طرف خداوند توسط بشر ساخته شده و با اصول وحدت، هارمونی، آرامش طبیعت و رابطه‌ی متقابل در بافت شهری احاطه شده است. فضاها و فرم‌های شهر سنتی اسلامی به معنای حس بسط و گسترش مسجد است که به طور اورگانیک به آن وابسته هستند و به نحوی در شخصیت تقدیس کننده و وحدانیت آن شریک هستند. برای ساخت مسجدی که در واقع دنبال‌های از طبیعت است، اسلام تاکید بر طبیعت فطرت انسان دارد زیرا چنین طبیعتی است که سبب برخاستن آگاهی انسان نسبت به وجود خویشتن است. یکی از برجسته‌ترین دلایل وحدت و کثرت معماری قدسی کعبه است، نقطه‌ای که محور بهشتی و روحانی در زمین متجلی شده است. تعادل و توازن در تناسبات، ثبات و قرینگی کعبه سمبلی برای این سبک در جهان اسلام است.
ضوابط هنر معنوى معمارى قدسى
مفهوم معنویت دارای معانی پیچیده و متنوعی است که در زمینه‌های مختلفی به عنوان دین، معماری، موسیقی، نقاشی، ادبیات، فلسفه و کیمیاگری به کار برده شده است. معنویت در آثار هنرمندان و معماران در قالب یک شعر، یک عکس، یک سمفونی و یا یک ساختمان ظهور پیدا کرده است.معنویت در فضای معماری توسط تقسیم‌بندی‌های موزون و یکنواخت قوس‌ها و ستون ها نشان داده شده است که نقطه‌ی متقابل وزن‌های موزون و یکنواخت موجود در کیهان است. معماری در حد کمال، هنر سازماندهی فضاست و هدف معماری قدسی قرار دادن انسان در مرکز معنویت است که از طریق تقدس کردن فضا توسط اشکال، نظم و گرایش به سمت تکنیک‌های مختلف معماری قابل اجراست.
بررسى مفهوم معمارى قدسى
این سبک توسط انسان به سوی عالم روح، به سوی نیروهای نادیده،به سوی ذات‌هایی که اصل مادی ندارند، به سوی خدایان،به سوی معنا و به سوی خدای یگانه رو می‌کند. معماری قدسی بسیار قدیمی است و عموما شکل‌هایی به خود می‌گیرد که خاص فرهنگ وابسته به آن است. بحث درباره‌ی معماری قدسی اغلب در پیرامون مفاهیم زیبایی و ابعاد وابسته به علوم الهی است. اگرچه در متن مدرنیته، پرسش در زمینه‌ی زیبایی در محدوده‌ی قضاوت ذهنی مطرح است. یکی از معماران معاصر در زمینه این سبک ، ماریو بوتاست که کلیساهای متعددی را طراحی کرده است و آن‌چه در ایده‌ی طراحی وی مهم است تاریخ و خاطره است.
آثار معمارى قدسى بر هويت بشر
معماری قدسی ظرفی از فرهنگ و تمدن مذهبی بشر
منعکس کننده هویت فرهنگی و سطح آگاهی خلاقیت و زیبایی‌شناسی برای بشر بوده است
زیرا معماری قدسی همیشه بایستی در خدمت مردم باشد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های معماری و هنر قدسی اسلامی وید است که به صورت تهی بودن فضای مسجد نمایان شده است ، حتی در آراسته ترین مساجد ، فصای تهی شده ایده‌ی معنویت فقر برگرفته شده از تعالیم حضرت محمد است. تهی بودن طراحی داخلی نه‌تنها در مسجد بلکه در خانه نیز دیده شده است که فراخوانی از حس تقدس در خلال تهی بودن است.
