معماری صنعتی ایران
با پایه گذاری سلسلهی قاجار در اواخر قرن هجدهم، فرایند صنعتی سازی در ایران آغاز شد. به سبب جنگ و نزاع های متعدد ایران با کشور های همسایه ، ساخت کارخانجات که پاسخگوی نیاز ارتش باشند الزامی بود. بخش عمدهی فرایند معماری صنعتی در شهر تبریز اتفاق افتاد که محل سکونت سلطان تاجدار قاجار و دومین شهر بزرگ ایران بعد از تهران با جمعیت بیست و پنج هزار نفر بود. در دورهی حکومت سلطان عباس میرزا مهندسان فرانسوی دعوت شدند تا کارخانهی اسلحه سازی را بسازند که مشهور به قورخانه در تهران بود. اولین کارخانهی شکر در دورهی حکوت محمد شاه در کهریزک در سال ۱۸۴۵ در حومهی شهر تهران ساخته شد . اولین کارخانهی پشم در شمال شرقی خوی افتاح شد که در آن از ماشین آلات روسی استفاده شد. معماری صنعتی دورهی قاجار مطابق با معماری سنتی رایج آن زمان ساخته شد و از خلاقیت کمی برخوردار بود.
معماری صنعتی چیست ؟
این سبک شاخه ای از معماری است که فراهم کنندهی نیازهای تجاری و صنعتی است و معماران صنعتی دانش خود را به معماری و طراحی چنین فضاهایی اختصاص دادند. ساختمانهای سبک معماری صنعتی معمولا در نواحی دور افتاده در حاشیه های بیرونی شهر یا در سایتهای بزرگ معروف به پارک صنعتی قرار دارند. سازه ها و ساختمان های صنعتی از آن جملهاند کارخانهها، انبارها، آبگرمکن ها، نیروگاه های برق، تاسیسات لولهها و غیره. با انقلاب صنعتی در ماشین آلات و تولید انبوه، ساختمان های تجاری و صنعتی بیش از پیش وابسته به فرایند های صنعتی و ماشینی شدند، فضاهای تجاری تبدیل به فروشگاه ها، بانکها، کارخانهها، انبارها و طراحی مکان های وابسته به فرایند صنعتی شدند . برای برنامه ریزی پروژه های صنعتی، معماران جنبه های اقتصادی نظیر برگشت سرمایه، مصالح و نیروی کاری ار در نظر گرفته اند.به طور مثال، زمانی که ارزش زمین بالاست و فضا محدود است.
طراحی معماری صنعتی داخلی ساختمان
ایده هایی که برای طراحی داخلی صنعتی در نظر گرفته شده مینیمالیسم و فرم و عملکرد به طور مساوی دارای اهمیت هستند. یکی از ویژگیهای معماری صنعتی داخلی وقوع و تکرار بخش هایی است که عموما سعی شده پنهان نگاه داشته شوند، همانند لولهها و کانالهای تهویهی مطبوع. تبدیل فضاهای صنعتی (همانند کارخانجات) به فضای زندگی مسکونی یکی از چالش های طراحی داخلی صنعتی است. ظاهر ناتمام مصالح به کار رفتهی داخلی، لولههای روباز، درخشندگی دیوارها و سقفها دارای کنتراست با لولههای فلزی است. استفاده از فلز بر روی دیوارها و دربها نیز از دیگر خصوصیات طراحی صنعتی است. آشپزخانه هایی با کانترهای فلزی ضدزنگ، میز چوبی نهارخوری با صندلیها و قفسه های فلزی ترکیبی به این سبک است. خاکستری یکی از رنگهایی است که ظاهری پولادین و صنعتی به فضا میبخشد.
تاثیر انقلاب در معماری صنعتی
اواخر قرن نوزدهم زمان بسیار مهمی برای تغییر در سراسر اروپا بود. ظهور صنعت گرایی، منظر شهری را برای همیشه تغییر داد. بسیاری از تغییرات انجام گرفته سبب بهتر شدن وضعیت زندگی در شهرهای صنعتی نشد زیرا انقلاب صنعتی جمعیت زیادی را که جویای کار بودند از روستاها و شهر های کوچک به قلب شهرهای بزرگ کشاند. چنین افزایش جمعیتی و رشد بی رویهی شهر منجر به گسترش زاغه نشینی، شیوع بیماری و فقدان فضاهای عمومی سبز در منظر شهری شد. برنامه ریزی برای معماری صنعتی شهرهای مدرن برخاسته شده از چنین بینظمی و آشفتگی است. اصلاحاتی نظیر ساخت خانههای استاندارد، زیر ساختار های شهر برای بهداشت و غیره از جمله قوانین وضع شده است. همچنین برنامه ریزان شهرها فضاهایی نظیر پارکها، زمین های بازی در همسایگی ها برای تفریح و آسایش بصری خلق کردند. ایدهی منطقه بندی شهرها از ایده های اولیهی برنامه ریزی شهری بود.
روشهای تولید در معماری صنعتی
تغییر و انتقال به عصر صنعتی مدرن توصیف شده با سازماندهی و تشکیلات ماشین آلات و همچنین نیروی کاری دریافت کنندهی دستمزد است. سازماندهی ماشین آلات در سامانهی کارخانجات به همراه فرایند کارگری به عنوان گذر تولید مصنوع به تولیدات صنعتی معرفی شده است. صنعت، تنها مسئلهی ظهور فناوری نیست بلکه موضوع تشکیلات و روابط اجتماعی است. تولیدات انبوه صنعتی که در سطح جهانی مطرح بود پاسخی به غیر متمرکز گرایی و نیازهای ملی جامعهی سرمایه داری بود. صنعت تنها به گونهای خاصی از ساختمان ها منحصر نبود بلکه متفرق ساختن فضایی در تمامی سازه های معمارانه، مصالح نوین و روشهای ساخت مطرح بود. سازگاری طراحی ساختمان بر اساس «مدلسازی اطلاعات ساختمان» از موضوعاتی است که در فعالیت معماری صنعتی ساخت معاصر مطرح است همچنین ساخت دیجیتالی در صنعت پرشتاب ساختمان سازی تحولی را ایجاد کرده است.
نقش معماری صنعتی در زندگی
ساختمان صنعتی به طور بسیار نزدیکی با سرمایهداری آمیخته شده است. متعاقبا، ساختمانهای صنعتی مکانهای ارزان قیمتی هستند که به سودمند گرایی حداکثر در فرایند ساخت کمک کردهاند. تنها در دو دههی اخیر ترکیب طراحی صنعتی در فرایند تولید صنعتی شیوع پیدا کرده است. در گذشته سازندگان توجهی کمتری به زیبا شناختی محصولات تولید شده و حتی نسبت به زیبا شناختی مکان تولید داشتند. یکی از موارد استثنا شرکت آلمانی ای ایی جی است که معمار پیتر بهرنس را به عنوان معمار و مشاور هنری در اوایل قرن بیستم انتخاب کرد. بهرنس شخصیتی مهم در تاریخ معماری مدرن است کسی که مربیگری سه معماری مهم در قرن بیستم را به عهده داشت: والتر گریپیوس، میسوندرروهه و لوکوبوزیه. وی هرچند در سایر حوزههای معماری فعالیت داشته اما آثار معماری صنعتی بسیاری را نیز به جای گذاشته است.
فضاهای سبک معماری صنعتی در شهر
تحول زندگی اجتماعی، پدیده صنعتی شدن و ماشینیزم.
تغییر آداب و رسوم و لباس مردم، ظهور مصالح ساختمانی.
جدید نظیر سیمان و پیدایش سبک معماری مدرن در اروپا.
که ناشی از پیدایش پدیده مدرنیسم در کلیه ابعاد فرهنگی تمدن معاصر بود.
دست بدست یکدیگر داده و تولد و غلبه سبک جدید ساختمانسازی را در سطح عمومی در شهرها موجب گردیدند.
با ورود اتومبیل به شهرها چهره شهرسازی سنتی نیز دگرگون شده.
و جای خود را به شهرسازی مدرن صنعتی داده بود.
در ساختمانهای صنعتی از تزیینات و پرداختن به جزییات خودداری.
و سازهها بر اساس فنآوری مدرن ساختمانی ساخته شده است.