معماری شکل گرا چیست ؟
فرم معماری، نقطه ی تماس بین توده و فضاست. فرم های معماری ، بافت ها، مصالح، مدولار نور و سایه، رنگ همگی به نحوی با هم ترکیب شده تا کیفیت و جوهر فضا را معرفی کنند. کیفیت معماری قابل تعیین توسط مهارت های طراح در کاربرد و مرتبط ساختن عناصر هم در فضای داخلی و هم در محیط پیرامون ساختمان است. فرم منظم یا نامنظم، تغییر شکل (افزایشی یا کاهشی) در فرم موجود، طراحی را بسیار منحصر به فرد و جذاب می کند. این امر سبب از بین رفتن فرم نخستین شده به نحوی که ساختمان به طور کامل متمایز از فرایند های پیشین است. چنین تغییر و تحولی توسط دستکاری های گسسته در طراحی قابل اجراست. فرم در معماری شکل گرا نقش ضروری دارد و موضوعی قابل بحث است. تنها شکل و پیکربندی ساختمان نیست بلکه عبارت است از عناصر متعددی که نقطه، خط، صفحه و حجم را در بر گرفته است. هر معماری بدون فرم قابل تصور نیست.
تاثیر معماری شکل گرا معاصر
اصطلاح فرم به معنای شکل و پیکربندی ساختمان است، فرم و در مقابل آن فضا از عناصر اولیه معماری شکل گرا تشکیل شده است. ارتباط دو طرفه بسیار ضروری است زیرا هدف از طراحی خلق فضایی برای پناه گرفتن دایمی انسان و سکونت وی است. فرم های منظم در اغلب ساختمان ها دیده شده است جایی که یک یا بیش از یک عنصر به طور منظم در طراحی تکرار شده است. چنین طراحی به راحتی با خط آسمان ترکیب شده است بدون تاثیر خارق العاده ای بر روی محیط و ظاهر بسیار مسالمت آمیز و آرامی را برای ناظر به وجود آورده است. چنین طراحی هایی متقارن و با ثبات در طبیعت هستند. فرم های نامنظم در طبیعت ناهمسان هستند و در دید ناظر بی نظم و آشفته است. تمامی عناصر به صورت پازل کنار یکدیگر چیده شده و طراحی منحصر به فردی را خلق کرده که نسبت ساختمان های پیرامون بسیار چالش برانگیز است.
آثار معروف معماری شکل گرا
۹۹ درصد از آثار زاها حدید ، فرانک گری ، پیتر آیزنمن، کالاتراو و رم کولهاوس فرم های نامنظمی هستند که دستاوردی منحصر به فرد دارند:
مرکز استاتا (کمبریج، ماساچوست، ایالات متحده آمریکا)
خانه رقص (پراگ، جمهوری چک)
ساختمان نورد (هانوفر آلمان)
بنای فوتوروسکوپ (پواتیه، فرانسه)
برج کپسولی (توکیو، ژاپن)
موزه گوگنهایم (بیلبائو، اسپانیا)
ورزشگاه ملی پکن(چین)
تالار شهر (لندن، انگلستان)
مرکز فرهنگی حیدر علی اف (باکو، آذربایجان)
خانه کج (لهستان)
موزه هنرهای معاصر (برزیل)
نگرش شکل گرایی به معماری ایران
در خلال گذشته ی پیچیده ی فرهنگی و سیاسی ایران، معماری ایرانی به ویژگی های بومی منحصر به فردی دست یافته است. طراحی مساجد یادمانی معاصر بازتابی از معماری مذهبی گذشته و طراحی معماران معاصری است که نگران تعریف مکان در طراحی غیرسکولار هستند. معماری شکل گرا ایران دارای زیبایی است که با معنویت گذشته در ارتباط و تلاش برای یافتن راه خویش در آینده است.
